Bedrijven op de rem in plasticplan

De verpakkingsindustrie heeft zelf een plan klaar om het gebruik van plastic terug te dringen en zwerfvuil aan te pakken. Alleen getuigt dat van een stuitend gebrek aan ambitie. De strijd tegen plastic staat al langer met stip op de politieke agenda. Vlaams minister van Omgeving Joke Schauvliege (CD&V) stelde vorige maand een plan voor dat de afvalberg van de gemiddelde Vlaming fors moest inperken. Maar dat viel niet bij iedereen in de smaak. Vooral haar idee om voortaan ook statiegeld in te voeren voor blikjes en plastic flessen was een 'no-go' voor Open Vld en N-VA.

In de poging een compromis te vinden legde de regering daarom de bal in het kamp van de bedrijven die die afvalberg creëren. De supermarkten, kleinhandelaars en voedingsindustrie kregen opdracht zelf een aanpak voor het afvalprobleem uit te werken. Uit dat afvalplan, dat De Morgen kon inkijken, blijkt dat de sector liefst niet al te streng is voor zichzelf.

Pas in '22 plasticvrij

Als het van de sector afhangt, verdwijnen de plastic zakken aan de kassa bijvoorbeeld pas eind 2019 uit beeld. En dat is dan nog alleen wat de supermarkten betreft, voor andere handelaars wordt voorgesteld een minimumprijs te hanteren. Ook de eenmalige plastic tasjes die je nu in de groente- en fruitafdeling vindt, blijven daar nog wel een tijdje liggen. Pas in 2022 zouden die vervangen worden door milieuvriendelijker alternatieven. En dat terwijl een keten als Delhaize bijvoorbeeld nu al aangaf voluit in te zetten op herbruikbare tasjes voor die groenten en fruit.

De discussie rond het statiegeld wordt nadrukkelijk vermeden. De sector belooft wel om tegen 2022 maar liefst 95 procent van de drankverpakkingen te zullen inzamelen en recycleren. Maar in het plan wordt met geen woord gerept over hoe de bedrijven dat precies willen doen.

In politieke kringen wordt teleurgesteld op het plan gereageerd. "Niet ambitieus en weinig concreet", klinkt het bij regeringsbronnen. "Veel van de maatregelen die de sector nu voorstelt, lagen bovendien al veel langer vast. Dit plan levert alleszins geen nieuwe inzichten op die het debat over het afvalbeleid binnen de regering een versnelling hoger kunnen doen schakelen."

Ook bij de Bond Beter Leefmilieu (BBL) is men niet onder de indruk. "We begrijpen dat de sector winkeliers wat tijd wil geven om zich voor te bereiden op zo'n verandering, maar wachten tot 2022 om plastic fruitzakjes te verbannen? Dat is wel heel lang. Daar heb je geen vier jaar voor nodig", zegt beleidsmedewerker circulaire economie Olivier Beys. Hij vraagt zich bovendien af hoe de sector ooit 90 procent van alle drankverpakkingen wil inzamelen en recycleren. "Nu zitten we daar nog een heel eind vandaan. Uit wat we weten van de buurlanden kun je zo'n percentage alleen halen met statiegeld. Volgens ons is dit dus een onmogelijke opdracht."

Zelfs bij N-VA, de partij die nadrukkelijk aandrong op het sectoriële afvalplan, is men teleurgesteld in de uitkomst. "De lat mag wat ons betreft een stuk hoger worden gelegd", zegt Wilfried Vandaele. Als de sector er zelf niet in slaagt voldoende ambitie te tonen, is het aan de overheid om in te grijpen, klinkt het bij N-VA. "Dan moeten we als Vlaamse regering bepaalde eisen opleggen." Maar of dat dan met of zonder statiegeld moet, daar wil Vandaele geen uitspraken over doen. "Dat moeten wij als overheid niet beslissen. We kunnen wel eisen dat een bepaald percentage van de drankverpakkingen wordt opgehaald, maar hoe de sector dat het best organiseert moeten ze zelf kunnen bepalen."

In De Morgen, 6 juni 2018

In De Morgen, 6 juni 2018