Bemesting doet waterkwaliteit weer dalen

In een kwart van de meetpunten voor de waterkwaliteit is de waarde voor nitraat overschreden.

Na een jarenlange stagnatie gaat het de verkeerde kant op met het oppervlaktewater in Vlaanderen. Sinds de zomer 2017 werd al in 25 procent van de meetpunten minstens één overschrijding van de nitraatwaarden gemeten. De voorbije vier 'winterjaren', die telkens van juli tot juni lopen, lag het percentage van meetpunten met een of meer overschrijdingen op 'maar' 20 procent. De doelstelling dat Vlaanderen in 2018 in niet meer dan 5 procent van de meetpunten een overschrijding noteert, is onhaalbaar.

Het probleem is de bemesting van akkers. Als boeren mest uitrijden, spoelt een deel naar beken en andere waterlopen. De nitraat- en fosfaatwaarden in het oppervlaktewater stijgen, wat bij hoge concentraties nefast is voor planten en dieren.

Wilfried Vandaele (N-VA) maakte het tussentijdse cijfer van het aandeel meetstations met overschrijdingen gisteren bekend in het Vlaams Parlement. Minister van Leefmilieu en Landbouw Joke Schauvliege (CD&V) wilde het niet bevestigen, maar bronnen dicht bij het dossier zeggen dat het cijfer klopt. De kwestie ligt politiek bijzonder gevoelig, klinkt het. Vandaele vraagt om een nieuw mestbeleid dat opgesteld wordt door onafhankelijke experts. 'Niet alleen het leefmilieu vaart er nu slecht bij, maar ook onze Vlaamse landbouw zal uiteindelijk het slachtoffer zijn als we de normen niet halen.'

Uitzonderingsregeling

De N-VA'er suggereert dat de Europese Commissie, die toeziet op de waterkwaliteit, mogelijk doortastender zal optreden. Vlaanderen zou wel eens kunnen fluiten naar de uitzonderingsregeling om meer mest uit te rijden dan de norm voorschrijft. Als de Commissie die regeling schrapt omdat de Vlaamse waterkwaliteit er niet op vooruitgaat, moeten de boeren op een andere, veel duurdere manier af van hun mest. Veel landbouwbedrijven zouden plots in de problemen komen.

Schauvliege zegt dat de tussentijdse cijfers 'onvoldoende robuust' zouden zijn om ze te analyseren. 'We hebben al maatregelen genomen', klinkt het. 'Het zal ook nodig zijn om bijkomende maatregelen te nemen in het nieuwe mestactieplan.'

Net als Vandaele vindt milieuorganisatie Natuurpunt dat het mestbeleid over een nieuwe boeg gegooid moet worden. 'De cijfers spreken nu al voor zich. Het wordt tijd dat voortschrijdende inzichten leiden tot politieke conclusies', aldus Freek Verdonckt, beleidsmedewerker landbouw. 

De Standaard, 7 maart 2018

De Standaard, 7 maart 2018