De vooroordelen van 200 culturele iconen

De bijdrage van meer dan 200 culturele iconen uit Vlaanderen, 'Het is de solidariteit die een cultuur groot maakt', is illustratief voor de heersende vooroordelen tegenover het Vlaams-nationalisme, geprojecteerd op de N-VA. Samengevat luidt het: Vlaams-nationalisten zijn bekrompen mensen, die huiveren voor al wat vreemd is en groepsegoïsme als de enige vorm van solidariteit beschouwen.

Lang geleden was het Vlaams-nationalisme een terechte vorm van protest tegen de sociale en culturele achteruitstelling van het Vlaamse volk, maar nu draait het alleen om geld, waarbij men een enggeestige Vlaamse identiteit gebruikt om het volk rechts-liberale ideeën door de strot te rammen. Kortom: identiteit is het nieuwe opium voor het volk.

Het is onmiskenbaar zo dat het Vlaams-nationalisme niet langer de uiting is van het verzet tegen de discriminatie van de Vlamingen. Het 'kaakslagflamingantisme' van weleer telt vandaag nog maar weinig aanhangers. Vroeger werd men Vlaamsgezind omdat men door zijn Vlaming-zijn werd beperkt: de tijd dat Vlamingen werden gediscrimineerd omdat zij geen Frans spraken, of juist bewust Nederlands spraken, de tijd dat Vlamingen moesten opkomen voor zichzelf om te kunnen zijn wie zij zijn. Bestaat dat nog? Ja, in Brussel en de Vlaamse Rand. Voor de rest van Vlaanderen behoort dat tot het verleden. Vandaag vormen wij een dynamische gemeenschap met een sterke economie. Een jonge Vlaming voelt zich in weinig of niets belemmerd door zijn afkomst, door zijn of haar Vlaming zijn. Blocked mobility, het idee dat je geblokkeerd bent in je sociale mobiliteit omdat je bent wie je bent, is de krachtigste motor voor een nationale of emancipatorische beweging. Maar vandaag hebben de meeste Vlamingen daar geen last meer van.

Het Vlaams-nationalisme zoals dat door de N-VA wordt belichaamd (want er zijn andere varianten) zet zich niet enkel in voor de sociale rechten van de Vlamingen, maar ook voor hun democratische rechten. De Vlaamse (politieke) gemeenschap zit geblokkeerd in een ondoorzichtig staatkundig systeem. Allerlei grendels en mechanismen, ooit ontworpen ter bescherming van de gemeenschappen, zijn de jongste jaren meer en meer een rem geworden op de toepassing van elementaire democratische principes. België is geen werkbare, maar een geblokkeerde democratie. Die verschuiving van blocked mobility naar blocked democracy kenmerkt het moderne Vlaams-nationalisme.

Sociale zekerheid

Waarom zijn Vlaams-nationalisten pro-Europees? Omdat onze identiteit gelaagd is. Omdat wij geloven dat de Vlaamse en de Europese politieke ruimte twee sleutelniveaus zijn om onze democratie te organiseren. Wij zijn niet bang om vragen te stellen bij gevestigde machtsbastions en om te ijveren voor nieuwe democratische structuren. De auteurs van de bijdrage zien daarin vooral de gedeelde Vlaamse en Europese ambitie om aan sociale afbraakpolitiek te doen. Het Belgische status quo is volgens hen de laatste beschutting tegen de Vlaamse en Europese hervormingswoede, die niets meer is dan verkapte asociale besparingsdrang.

Wij ontkennen niet dat de huidige economische en financiële situatie ons zal verplichten tot besparingen. Niet om de sociale verworvenheden af te breken, zoals de auteurs stellen, maar juist om die te beschermen. Als wij geen fundamentele hervormingen doorvoeren, hoeven we ons over twintig jaar geen zorgen meer te maken over de sociale zekerheid. Ze zal er dan niet meer zijn. Als Vlaams-nationalisten dragen wij een sociale verantwoordelijkheid tegenover onze eigen gemeenschap én andere gemeenschappen. Uiteraard is die verantwoordelijkheid het zwaarst tegenover de zwakkeren in de samenleving.

Evenmin willen wij mensen een culturele identiteit opdringen. Elke identiteit is een sociale constructie en is daardoor ook onderhevig aan verandering. Het heeft geen zin een identiteit te verabsoluteren en lijstjes aan te leggen van voorwaarden waaraan je moet voldoen om 'Vlaming' te (mogen) zijn.

Open identiteit

Voor ons kenmerkt identiteit zich juist door haar kracht om nieuwe elementen in zich op te nemen, door dynamische processen van insluiting. Een identiteit die zichzelf betonneert, is ten dode opgeschreven. Een open identiteitsconcept is de beste basis voor een democratische, solidaire en inclusieve samenleving.

Als Vlaams-nationalisten hebben wij de ambitie om onze gemeenschap te schragen op een identiteit die aan anderen ook mensen van andere culturen! de kans biedt om lid te worden van die gemeenschap. Wij zijn er ons van bewust dat er vormen van nationalisme bestaan die een andere definitie hanteren. Dat nationalisme is niet het onze.