Landbouw verdwijnt maar nauwelijks voor natuur

Om te bepalen wat waar mag, hebben de percelen in Vlaanderen alle een bestemming: woonzone, landbouwgebied, recreatie, bedrijventerrein, natuur… Omdat de open ruimte schaars is, doen zich wel eens spanningen voor tussen landbouw en natuur. De landbouwsector beschuldigt de natuursector er dan van “landbouwgrond in te pikken”. Uit cijfers die Vlaams volksvertegenwoordiger Wilfried Vandaele (N-VA) bijeensprokkelde uit studies van de Vlaamse administratie blijkt dat deze bewering niet klopt.

In de periode 2000-2011 kreeg 24.000 ha landbouwgebied  een andere bestemming en werd 4.400 ha  dat andere bestemmingen had,  herbestemd tot landbouwgebied. De als landbouwgebied ingekleurde oppervlakte verminderde dus met  19.600 ha.

11.000 ha daarvan kreeg de bestemming natuur of bos, vooral in de provincie Limburg. Vaak ging het trouwens over bestaand bos- of groengebieden, die wel als landbouwzone was ingekleurd, maar niet actief door de landbouw gebruikt werd. De overige 8.600 ha ging naar bedrijventerreinen (vooral in West-Vlaanderen), naar recreatie (aan de kust) of naar woongebied (de as Kortrijk-Gent).

Er is echter meer: in dezelfde periode van 10 jaar gebruikte de landbouwsector 44.000 ha minder grond. Dat blijkt uit de landbouwregistratie. De landbouwsector stootte dus zelf meer dan dubbel zoveel grond af (44.000 ha) als men op basis van de herbestemmingen zou verwachten (19.600 ha).

Er verdween dus in de feiten 4 keer meer landbouwareaal dan er werd herbestemd naar een groene bestemming.

De grote boosdoener voor het verdwijnen van landbouwgronden is dus niet natuur en evenmin bedrijven of wonen, maar vooral de zogenaamde “hobbylandbouw”, zeg maar het houden van paarden door particulieren, en de “vertuining”. Vertuining betekent dat mensen, bv aan de randen van een verkaveling, hun tuin uitbreiden door een stuk landbouwgrond bij te kopen. Dat mag in feite niet meer, maar het gebeurt ook vandaag nog steeds. Ook worden boerderijgebouwen met veel grond erbij ook gekocht als particuliere woning of buitenverblijf.

Van de totale oppervlakte van 788.000 ha die op de gewestplannen als landbouwgebied is aangeduid, wordt 178.000 ha voor andere activiteiten gebruikt. 1/3 (ongeveer 60.000 ha) voor paarden en hobbylandbouw. 2/3 werd ingelijfd bij tuinen of wordt gebruikt voor recreatie of voor bedrijvigheid.