VRT wil taalvariatie

De stuurgroep Taal van de openbare omroep pleitte op de VRT-Taaldag voor een nieuw taalcharter dat meer ruimte laat voor regionale tongval en voor taalvarianten. Dat staat mijns inziens haaks op de nieuwe beheersovereenkomst die onlangs werd gesloten tussen de Vlaamse overheid en de openbare omroep.

In de resolutie van 18 mei 2011 vraagt het Vlaams Parlement: "De VRT zal maximaal een helder Standaardnederlands gebruiken in haar programma’s." Dat standpunt werd overgenomen in de nieuwe beheersovereenkomst: "De VRT zorgt ervoor dat haar journalisten, presentatoren en interviewers het Standaardnederlands gebruiken. De VRT gebruikt voorts, waar dit kan en past, een helder Standaardnederlands in haar programma’s, de taaladviseur zorgt in toepassing van het taalcharter eveneens voor permanente aandacht voor het Standaardnederlands." De regel is dus wat mij betreft Standaardtaal. Punt uit.

Wij weten dat het VRT-Taalcharter vandaag dialect en tussentaal in bepaalde programma’s niet uitsluit: "In soaps, feuilletons en comedyseries van eigen bodem mag dialect en tussentaal te horen zijn. Als er personages uit een bepaald milieu opgevoerd worden, mogen ze klinken zoals die mensen spreken. Het komt de geloofwaardigheid van de personages alleen maar ten goede."

Dat het gebruik van dialect - erfgoed dat gekoesterd mag worden - wel eens functioneel kan zijn in fictiereeksen, bewees acteur Stefaan Degand die in De Ronde het West-Vlaamse typetje Dieter De Leus neerzette. Maar de omroep moet hier voorzichtig mee omspringen. De ‘tussentaal’, door Geert Van Istendael ‘verkavelingsvlaams’ gedoopt, is een kunstmatig taaltje met vele Antwerps-Brabantse elementen (“oe noemde gij”) dat geen enkele reden van bestaan heeft.

Een goed acteur kan zijn rol perfect spelen in de standaardtaal. Hoe zielig dat acteurs in het Goddelijk Monster West-Vlaams moeten leren en dan iets voortbrengen wat bij elke West-Vlaming de tenen doet krullen. Ze moeten bovendien zo’n moeite doen dat het hun acteerprestaties naar beneden haalt.

Stop gezeur over ‘tussentaal’ en ‘varianten’
 
Tijdens de hoorzitting over de Nederlands-Vlaamse samenwerking in het Vlaams Parlement op 23 juni zei Luc Devoldere, afgevaardigd bestuurder van Ons Erfdeel, over de vervagende norm: “Het typisch Vlaamse probleem is dat die tolerantie er kwam op een moment van nog altijd zeer zwakke standaardisering.” Hij vindt dat een cultureel probleem van de eerste orde en roept dan ook de overheid, het onderwijs en de media op om hun rolmodel niet te verwaarlozen.

Duizenden buitenlanders en nieuwkomers bij ons doen hun best om onze standaardtaal te leren. Maar als ze de tv of de radio aanzetten, begrijpen ze sommige dingen vaak niet. Dat is een schande! Laten we dus alstublieft ophouden met het gezeur over ‘tussentaal’ en ‘varianten’ en eindelijk proberen via de openbare omroep een heldere standaard neer te zetten !

Voor mij is het duidelijk: als het taalcharter van de VRT aangepast moet worden, dan niet om meer variatie toe te laten, maar om een sterkere standaard te zetten. Zoals de beheersovereenkomst het in onze interpretatie voorschrijft.