Wil Telenet een culturele rol blijven spelen, of tellen enkel de dividenden?

Apetrots keken we op de wereld neer in 1996: Vlaanderen had een eigen telecombedrijf. De beperkte buitenlandse inbreng hinderde niemand. Eindelijk een tegengewicht voor het ‘Belgische’ – in de engste betekenis – Belgacom. Een partij als de Volksunie riep de gemeenten op om te investeren in de Mechelse onderneming.

Al in 2001 nam het Amerikaanse Callahan Telenet over. De gemeenten stapten uit en verdienden daar een flinke stuiver aan. Maar de Vlaamse verankering bleef voldoende sterk. Nu Liberty Global zijn aandelenpakket van 50 tot 58% heeft uitgebreid, neemt de Amerikaanse kabelboer het roer stevig in handen. De Nederlandse CEO Duco Sickinghe, die de laatste maanden niet echt behulpzaam was toen Liberty Global Telenet aandelen bijeensprokkelde, werd bedankt voor bewezen diensten. Hij was (en is) een gewiekst zakenman, hij beheerste zijn dossiers en je kon met de man tenminste in je eigen taal ruzie maken. Sickinghe had in zijn betere momenten ook oog voor enkele Vlaamse gevoeligheden. Zo liep hij vooruit op de investeringsplicht die de Vlaamse regering in uitvoering van het regeerakkoord wil opleggen. Telenet zette vorig jaar zelf STAP (Stimulans voor Audiovisuele Producties in Vlaanderen) op het getouw, dat in vier jaar tijd 30 miljoen euro wil investeren in Vlaamse audiovisuele producties. Een charmeoffensief dat weliswaar haaks staat op de houding van Telenet in twee andere mediadossiers: dat van de regionale omroepen en dat van ‘het uitgesteld kijken’. Vorig jaar meldde Telenet dat het aan de regionalen nog slechts 0,18€ i.p.v. 1,69 € per abonnee zou betalen. Zowat de strop voor de al in ademnood verkerende regionale zenders. Die kijken nu in de richting van het Vlaams parlement om decretale oplossingen aan te reiken. Op de parlementaire tafel ligt sinds juli 2012 ook het decreet ‘signaalintegriteit’. Ook daar gaat het om een conflict tussen de distributeurs - Telenet voorop – en de omroepen, dit keer de grote spelers VMMa, VRT, SBS. 

De distributeurs geven de kijker de mogelijkheid om programma’s op te nemen en de reclame door te spoelen. Nog dit jaar dreigt dit voor de omroepen een verlies van 10% aan reclame-inkomsten voor gevolg te hebben. De omroepen hebben die middelen nodig om kwalitatief hoogstaande Vlaamse fictie te blijven maken. Salamander, Met man en macht, Quiz me Quick, zijn stuk voor stuk steengoede producten die zuurstof geven aan onze creatieve industrie. Maar als de uitkomst van het dispuut zou zijn dat de kijker comfort dat hij gewoon is, verliest of daar onredelijk veel meer voor moet betalen – bijvoorbeeld de doorspoelfunctie – dan is dat voor politici geen aantrekkelijk vooruitzicht. 

Nu Liberty Global de touwtjes strak in handen heeft, met een Australische CEO aan het hoofd van het bedrijf, valt te vrezen dat de gevoeligheid voor de Vlaamse context wegebt. Vandaag al is het op de mediamarkt kleinere Belgacom royaler in het betalen van rechten aan de omroepen. De nieuwe machthebbers bij Telenet moeten zich grondig bezinnen over hun rol in Vlaanderen. Willen zij hun culturele rol blijven spelen of tellen enkel de dividenden? Blijft het bedrijf investeren in technologische vernieuwing in Vlaanderen? Laat het een ouderwetse stelling zijn, maar voor mij heeft een bedrijf een verantwoordelijkheid in de samenleving waarin het actief is. Het bedrijf beheert ook een basisinfrastructuur, een nutsvoorziening, die essentieel is en blijft in Vlaanderen. En waar de Vlaming ook voor betaalt: onlangs betaalde Telenet aan zijn vooral Amerikaanse aandeelhouders een recordbedrag uit van 950 miljoen euro. 

Telenet heeft als dominante speler inzake tv-distributie een verpletterende verantwoordelijkheid in het Vlaamse audiovisuele landschap. Iemand moet hen dat liefst vandaag nog gaan vertellen. In het Engels.